Onderwijsmagazine

World Press Photo als leerervaring: ‘Supertof om dit te doen’

Meer dan honderd studenten van Landstede MBO werkten mee aan World Press Photo, van 30 november tot en met 22 december te zien in Zwolle. In augustus kwam de vraag en het was een geweldig uitdaging om het in zo’n kort tijdsbestek dit voor elkaar te krijgen. Docent Pieter Jansen: 'Ik wil de studenten graag zoveel mogelijk van dergelijke ervaringen bieden. Dit is de kern van het beroepsonderwijs. Voor de studenten is de wereld om ons heen een leerproces, voor ons docenten is het een leerproces hoe je van de wereld om ons heen onderwijs maakt.’

‘Dit is fantastisch en ik wil er zoveel mogelijk opleidingen bij betrekken.’ Dat was de reactie van praktijkbegeleider evenementenorganisatie Lisa Buitenhuis toen ze in augustus de vraag kreeg of ze met en namens Landstede MBO de organisatie van World Press Photo in Academiehuis De Grote Kerk in Zwolle als project wilde leiden.

‘Het was een geweldig uitdaging om het in zo’n kort tijdsbestek voor elkaar te krijgen, maar ik hou van die druk, het regelen, het organiseren en de stress die erbij komt kijken. Iedereen bij wie ik in september aanklopte was enthousiast. Vervolgens kwam de aarzeling: hoe gaan we dit zo snel voor elkaar krijgen? We hadden nauwelijks twee maanden de tijd. Maar veel opleidingen gingen ervoor. Bijzonder was dat we conflictfotograaf Eddy van Wessel bereid hebben gevonden om een presentatie te geven tijdens de opening. Hij was enthousiast toen hij hoorde dat studenten hiermee praktijkervaring opdeden. Al met al op alle fronten een zeer geslaagd project. Het is leuk om de  studenten te zien groeien en genieten. Dat ze de passie delen die ik ook heb, en dat is organiseren.’

Meerdere opleidingen werkten mee

Meer dan honderd studenten van verschillende opleidingen werkten mee aan Word Press Photo, van 30 november tot en met 22 december. Studenten Mediaredactie zorgden voor verslaglegging en social media, en maakten onder andere de website www.worldpressphotoexpozwolle.nl en kijkwijzers voor middelbare scholieren. Studenten Media Vormgever zorgden voor de promotie. Studenten Audiovisueel verzorgden het technische gedeelte en een eigen audiovisuele presentatie.  De opleiding Fotografie organiseerde een wedstrijd en de winnende studenten exposeerden hun werk tijdens World PressPhoto. Andere fotografiestudenten hielpen bij de opbouw van de expositie en zorgden voor beeldmateriaal van de opening. Vormgeving hield zich bezig met de promotie. Horecastudenten hielpen bij de catering tijdens de opening van World Press Photo. En modestudenten ontwierpen een Landstede MBO-tasje voor de studenten.

Van het slepen van hekken naar de organisatie van een wereldevent

Derdejaars student Evenementenorganisatie Aimée Kregmeier was belast met de praktische organisatie van World Press Photo, als afstudeerproject. Samen met derde- en eerstejaars medestudenten leidde ze alles in goede banen. ‘We begonnen in september met nul komma nul en we hebben het met z’n allen voor elkaar gekregen om iets moois neer te zetten.’ Het was een hele uitdaging om aan de strenge eisen qua vormgeving en uitvoering van World Press Photo te voldoen. ‘Ik had nog nooit voor zo’n grote, internationale organisatie gewerkt. Vooral voortdurend goed communiceren is belangrijk, heb ik ontdekt. Zeggen wat ik denk, doorvragen als het nodig is, goed overdenken wat je doet. Het is toch wel iets anders dan communiceren met een klasgenoot.’ Ze lacht. ‘Je leert zoveel op deze opleiding. Drie jaar geleden sleepte ik nog hekken op het Bevrijdingsfestival. Nu organiseer ik zo’n wereldevent. Het was een super once in a lifetime project, heel leerzaam en geweldig om mee te maken, ook inhoudelijk. Ik had nooit veel met foto’s, maar hierdoor heb ik er anders naar leren kijken. World Press Photo geeft een compleet beeld van hoe het er in de wereld aan toe gaat op dit moment. Het is de keiharde waarheid. Dat maakt het zo bijzonder.’

Mooie ervaring voor fotografiestudenten

De opleiding fotografie heeft de gelegenheid met beide handen aangegrepen. ‘Onze eerstejaars hielpen bij het inrichten van de tentoonstelling’, vertelt fotografiedocent Gerard Rouw. ‘Verder hebben we een wedstrijd georganiseerd met als thema Maatschappelijke problemen. Een vakjury selecteerde de beste tien; zij presenteerden hun werk op World Press Photo. We waren aangenaam verrast over de kwaliteit. De één belichtte depressie onder jongeren, de andere bracht inburgeringsexamens in beeld. Een student fotografeerde een familiefeest omtrent een besnijdenis. Het was heel bijzonder waar ze mee kwamen.’ De betrokkenheid bij World Press Photo sluit naadloos aan op de twee dingen die Gerard zijn studenten wil meegeven.

‘Het beroep van fotograaf is lastig. Het vergt een voortdurend actieve blik en je moet precies op het goede moment op de goede plek staan. En vervolgens moet je in een honderdste van een seconde besluiten om de foto te trekken en dan ook nog op een technisch goede manier. Dat is één. Verder wil ik de studenten meegeven dat ze het bij zichzelf moeten houden. Vanuit betrokkenheid worden de mooiste foto’s gemaakt.’ Hij vindt de samenwerking met World Press Photo een enorme kans voor de studenten. ‘Het is geweldig voor fotografiestudenten om betrokken te zijn bij zo’n fantastisch foto-evenement. Ze hebben het in een heel kort tijdsbestek goed opgepakt, dat is een kunst die ook bij het beroep hoort.’

‘Het verbreedt zo enorm je horizon’

Mike van der Weij en Tess van Oosten zijn twee van de tien fotografiestudenten die hun werk op de tentoonstelling mochten presenteren. ‘We moesten een maatschappelijk onderwerp kiezen. Ik heb geprobeerd in beeld te brengen hoe super goor roken is’, zegt Tess. Ze vind het geweldig om haar werk te presenteren op World Press Photo. ‘Supergaaf om hier gewoon maar tussen te zitten! Ik ben er heel erg gemotiveerd door geraakt.’ Mike heeft mensen gefotografeerd die hun weg niet hebben kunnen vinden in de maatschappij in haar collectie “Zie mijn ziel”. ‘Fotograferen is mijn grote passie, het maakt me gelukkig. Er zijn mensen die die ruimte niet hebben, die niet kunnen zijn die ze willen zijn. Dat vind ik vreselijk, daarom heb ik dit willen doen.’ Ze vindt het hele project enorm leerzaam. ‘Het verbreedt zo enorm je horizon. Supertof om dit te doen.’

De Kern van beroepsonderwijs

Mediaredactiedocent Pieter Jansen (foto met studenten tijdens instructie) pakt elke gelegenheid waarmee studenten praktijkervaring op kunnen doen met beide handen aan. ‘Vijf eerstejaars studenten hebben zich beziggehouden met een informatieve website, social media en verslaglegging. Dat was een zeer pittige opdracht voor hen. Vooral ook omdat de richtlijnen van World Press Photo heel strikt zijn. Maar ze waren heel bevlogen, dat was leuk om te zien. Alles moest snel, ook de kijkwijzers die derdejaars hebben gemaakt. Maar dat past precies bij het vak. Mega leerzaam allemaal.’ Het mediaredactievak is een complex vak. ‘Maar dat geldt voor bijna alle beroepen.

Het is voor elke mbo-docent een uitdaging om de studenten de vele uiteenlopende vaardigheden te leren die ze nodig hebben om hun vak goed te kunnen uitoefenen. Als je als bouwvakker een perfect muurtje kunt bouwen, maar het lukt je niet om een factuur te sturen of iemand op een normale manier goedemorgen te wensen, dan kom je moeilijk aan werk. Als docent probeer je alles stukje voor stukje uit te leggen en dan hoop je dat de puzzel goed in elkaar valt. Maar bij zo’n grote, realistische klus als World Press Photo komen alle puzzelstukjes in één keer bij elkaar. Die complexiteit van een reële beroepsomgeving is de mooiste manier van echt contextrijk leren. Ik wil de studenten graag zoveel mogelijk van dergelijke ervaringen bieden. Dit is de kern van het beroepsonderwijs. Voor de studenten is de wereld om ons heen een leerproces, voor ons docenten is het een leerproces hoe je van de wereld om ons heen onderwijs maakt.’

Nepnieuws, desinformatie en filterbubbels

World Press Photo is wat Pieter betreft extra leerzaam voor de studenten. ‘Het grappige is dat ze met de verslaglegging en de website op een niet journalistiek onafhankelijke manier aan zo’n journalistiek onafhankelijk evenement als World Press Photo meewerken. Dat is wat ze later in hun beroep ook tegenkomen. Organisaties zijn op zoek naar mediaredacteuren die de journalistieke mores kennen en op basis daarvan content maken, die niet per se journalistiek onafhankelijk is. Dus zowel organisatorisch als inhoudelijk is het evenement zeer leerzaam. Zo hadden bijvoorbeeld zowel conflictjournalist Eddy van Wessel als curator Sanne Schim van der Loeff van World Press Photo het tijdens de opening over het feit dat er meer dan één waarheid bestaat. Maar er is ook veel onwaarheid, er is sprake van desinformatie en nepnieuws. Er is ook sprake van de filterbubbel die bijna nog enger is. Belangrijke informatie voor onze studenten om te beseffen en over na te denken.’ Volgend jaar zeker weer, wat Pieter betreft.

Teamspirit en eigenaarschap

‘Ze hebben het professioneel aangepakt’, aldus curator Sanne Schim van der Loeff van World Press Photo. ‘Ik arriveerde twee dagen voor de opening en ik trof hier een grote groep jonge, enthousiaste en behulpzame studenten aan. Je zag teamspirit en eigenaarschap. Ik hoor dat het gebruikelijk is dat Landstede MBO-studenten op allerlei manieren bij praktijkopdrachten  worden betrokken, dat vind ik best bijzonder. En voor World Press Photo is het ook fijn. Een lokale organisatie als Landstede MBO weet goed hoe in Zwolle een dergelijk evenement het beste georganiseerd kan worden en dat is ook gebleken. Dit is wat mij betreft voor herhaling vatbaar.’