Onderwijsmagazine

Als een tumor het leven van een docent op z’n kop zet

Je bent niet alleen

‘Er waren verschillende redenen om het verhaal op te schrijven’, vertelt Tom. ‘Ik merkte dat mensen die zelf of in hun omgeving kanker meemaakten het interessant vonden. En ik wilde alle wetenschappelijke informatie voor mezelf structureren.

Verder vind ik het heel belangrijk om mensen te doordringen van het feit dat ze hun eigen traject kunnen kiezen. Laat je niets aanleunen Zoek verder. Kijk verder. Bepaal je eigen route; eentje waar je honderd procent achterstaat. En tot slot: je bent niet alleen. Er zijn anderen die het ook meemaken, één op de drie kent iemand of heeft het zelf. En vanuit die motivatie was er ineens dit boek.’

Flauwe grappen

Het boek belicht niet alleen de medische, fysieke aspecten. ‘De psychologische kant van het verhaal vinden mensen ook heel interessant’, merkte Tom. ‘Wat doet zoiets met je? Hoe ga je ermee om? Ik denk dat ik opener ben geworden. Ik leef misschien bewuster en geniet meer van kleine dingen.

Maar echt veranderd ben ik volgens mij niet, ik ben gewoon mijzelf gebleven. Ik was en ben een levensgenieter. Ik zocht en zoek graag dingen uit, wil weten hoe iets zit. Daarom ben ik vroeger ook de advocatuur ingegaan. En die humor, die hoort gewoon bij mij.’ Hij lacht. ‘Volgens mijn studenten ben ik gewoon die docent van de slechte, flauwe grappen.’

Koolhydraatarm biertje

Die humor is essentieel voor Tom. ‘Maar je balanceert op een heel dun lijntje. Die humor kan zo doorslaan naar een depressie. Dankzij mijn omgeving is dat gelukkig niet gebeurd en ik denk dat het schrijven van het boek me daar enorm bij heeft geholpen. En ik heb nog steeds gesprekken met mijn psycholoog. Hij helpt me om niet gek te worden, voor zover ik dat nog niet ben.’ Humor lucht op.

‘Je wilt gewoon ook wel eens met je vrienden een biertje drinken en over luchtige dingen kunnen praten. Een vriend van mij heeft ook kanker en wij hebben het er gewoon niet over. We vragen hoe het gaat, we zeggen ‘goed’, en vervolgens hebben we het over leuke dingen en maken we flauwe grappen. Daar heb je ook je vrienden voor: om het er juist níet over te hebben, om ook weer even de andere kant van het leven te zien.

Met de dokter en met je psycholoog kan je het dan wel weer over de moeilijke dingen hebben.’ Alles z’n plek. ‘Dat biertje is dan meestal wel koolhydraatarm. Want ik koester mijn drie keto-regels. ‘Eén weekje per twee maanden laat ik het los. Met de collega’s uit eten, pizzaatje eten, biertje erbij. En snoep. Ik denk nu al twee dagen na over snoep. Eigenlijk ben ik best wel een zoetekauw.’

Veel begrip

In Landstede MBO had Tom een goede werkgever. ‘Paar aandachtspuntjes misschien. Mijn collega’s moesten alles overnemen, het duurde lang voordat daar een oplossing voor kwam. Ook vergde het nogal wat tijd voordat de vaststellingsovereenkomst en andere zaken zoals loonadministratie voor elkaar waren. Maar het was ook een lastige periode, middenin de corona-epidemie.

Verder kreeg ik veel vrijheid en ik had een hele fijne teamleider die veel begrip toonde. En met zijn opvolger heb ik ook een heel goed contact.’ De huidige werkverdeling bevalt goed. ‘Sinds dit schooljaar werk ik drie dagen per week en tussendoor heb ik een bijtankdag en een ziekenhuisdag. Volgens mij gaat het lesgeven ook goed, ik hoor niks geks terug van mijn studenten. Misschien moet ik dat eens een keer evalueren.’

Jeuk en kippenvel

‘Of ik anders ben gaan lesgeven? Nee.’ Tom is daarin stellig. ‘Lesgeven - en mijn werk - is voor mij interactie, interactie en nog eens interactie. Een groot onderdeel daarvan is ook het maken van lol. Het is geen drie jaar gevangenis. Het is drie jaar persoonlijke ontwikkeling. Ja, ik geef juridisch en ja, daar worden de studenten op getoetst en afgerekend, maar - en dat probeer ik ze bewust en onbewust mee te geven - een opleiding draait om zoveel meer dan dat.

Het mooiste vind ik dan ook het proces van persoonlijke groei van de student. Het moment waarop ze binnenkomen en het moment dat ze weer weggaan met een diploma in de hand. Dat klinkt als iets waar de gemiddelde student jeuk van krijgt en ik waarschijnlijk vroeger ook. Het is alleen wel zo.

De stappen die ze maken. Dat is heel tof om te zien. Of dat nou tijdens de les is of in de beroepspraktijk of tijdens coaching. De zelfreflectie is daarin een krachtig wapen. Ik vind het heel gaaf om te lezen wat ze bijvoorbeeld van een zelfreflectieopdracht ‘inspiratie’ halen. Waar halen ze nou de inspiratie vandaan? Dat kan Beyonce zijn of een oom of tante. En welke lessen ze daarvan leren. Je krijgt er soms kippenvel van.

En dat ik daarnaast een hele fijne hechte groep collega’s heb is wel erg goed voor het werkplezier, ondanks dat wij qua aanmeldingen in zwaar weer verkeren en meer steun vanuit het centraal gewenst is.’

Plezier

‘Tom is Tom’, stelt docent Office & Management Carolien Rademakers (foto onder met Tom). ‘Bewonderenswaardig hoe hij de draad weer heeft opgepakt. Natuurlijk heeft het de afgelopen jaren het nodige van hem gevraagd om te zijn wie hij is, met de ziekte die hij heeft. Ik zie hoe hij nu meer zijn grenzen aangeeft. De ziekte speelt voor hem in zijn leven geheid een grotere rol dan wat wij daarvan zien, neemt meer denkplek in dan wij opmerken, vreet meer energie dan wij zien.


Het is zelden een gesprekspunt, dat maakt dat ik soms wel eens even bewust stil moet staan bij vraag ik niet teveel op dit moment en dat dan moet benoemen. Tom is meer gericht op plezier hebben in wat hij doet. In welke keuzes hij daarin maakt. Ik vind Tom alerter op het wel en wee van zijn collega’s, hij benoemt direct zaken die hij ziet of voorziet. Het appverkeer tussen ons is nauwelijks veranderd. Er komt om 6.30 uur gerust een verzoek om een recept binnen. En een kwartier later of ik “trage slak” eens op wil schieten met dat recept. Kortom, de humor en recepten delen we.’

Sterke band

‘Ik heb Tom leren kennen tijdens het proces van minder werken naar een WIA-aanvraag. Ik ken hem niet anders dan met een tumor’, zegt Saskia Houwing (foto onder), nu teamleider Mooi & Mode, destijds Toms teamleider. ‘Vorig jaar was een heftig proces van realisatie en acceptatie. Ik vond het heel fijn dat Tom vanaf het begin open en eerlijk tegen mij was.

Onze gesprekken waren vaak per mail of app, want op de werkvloer waren we collega’s. Daar spraken we nauwelijks over zijn situatie, maar hadden we vooral lol en spraken we over het werk. Maar tijdens onze online gesprekken sprak hij zijn zorgen uit en deelde hij zijn gevoelens. Dat maakte onze band steeds sterker.

Ik behandel hem niet anders. Voor mij is hij intelligente Tom, sociale Tom, gevoelige Tom, maar bovenal HumorTom en geen TumorTom! Hoe ik vind dat hij met zijn situatie omgaat? Sterk! Dat is het eerste wat er in mij opkomt. Hij is onderzoekend en wil alles weten over zijn ziekte. Dat vind ik fascinerend, krachtig en ook precies wat bij hem past. Buiten de lijntjes kleuren en je eigen pad kiezen.’

In de wachtkamer

Het traject met de experimentele medicijnen bij het Leids Universitair Medisch Centrum is in september gestopt. ‘In verband met de heftige bijwerkingen was het beter om er niet mee door te gaan’, vertelt Tom. ‘Ondanks dat bleek de tumor in december toch weer iets te zijn geslonken.

Nu zit ik in de wachtkamer: what’s next. Er is niet een arts die zegt wat we gaan doen en dat kan ik niet helemaal los zien van het feit dat ik ervoor heb gekozen om mijn eigen plan te trekken.’ Ondertussen blijft Tom stug doorgaan met het keto-dieet. ‘Ik voel me er beter door. Het liefst zou ik natuurlijk zien dat die tumor gewoon helemaal verdwijnt. Keto is niet zaligmakend, het is er niet voor om tumoren op te lossen, maar je voelt je er beter, gezonder en helderder door.’

Rollercoaster

‘Het boek is af, maar het verhaal loopt door’, vertelt Tom. ‘Het blijft een rollercoaster waarin ik zit. Ik sta ermee op en ik ga ermee naar bed.’ Het gaat niet alleen om het ziek zijn en de medische molen. ‘Het zijn allerlei zorgen die erbij komen kijken. Op het gebied van werk, van uitkering, van verzekering. Dan ben je al ziek, en dan moet je je ook nog eens om zaken als WIA, arbeidsovereenkomsten en reiskostenvergoedingen druk maken.

Kijk, ik ben dan nog juridisch onderlegd, ik heb mijn broer die heel hard meedenkt, evenals de rest van mijn familie en vrienden, mijn vriendin ondersteunt me en een maatje van mij is WIA-expert. Maar er zijn mensen die daar niet op kunnen terugvallen. Die zouden eigenlijk bij de hand genomen moeten worden: we zouden een stichting moeten oprichten. Of misschien moet ik een handig gidsje maken, waarin mensen wegwijs gemaakt worden.’ Een plan voor de toekomst?

‘Ik vond het superleuk om het boek te schrijven’, zegt Tom. ‘Soms mis ik dat schrijven heel erg. Op dit moment zijn we echter bezig om ons huis te verbouwen en dat kost veel tijd. Maar straks als het klaar is en we daar weer wonen, dan richt ik me op de toekomst. Vriendin, huis, misschien kinderen, werk en weer schrijven. Het zijn dingen waar ik energie van krijg.’

Van HumorTom naar TumorTom is bij elke (online) boekhandel verkrijgbaar.

Wil je kans maken op een gratis exemplaar van HumorTom naar TumorTom? Stuur een bericht van maximaal 300 woorden naar redactie@zinmag.nl  De opmerkelijkste tekst ontvangt een gesigneerd exemplaar van de schrijver. De actie loopt tot 15 april. 

Tom: ‘Ik krijg allemaal positieve reacties op het boek. Ook van mensen die ik níet ken.’

‘Ik heb je boek met veel plezier en interesse gelezen. Je schrijft op zo’n manier waar ik tijdens het lezen vrolijk word, ondanks je droevige boodschap. Zo herkenbaar ook. Ik word bij de hand genomen in je boek, alsof ik naast je loopt. (…) Ik hoop dat iedereen die het ketogene dieet overweegt door dit boek geïnspireerd wordt. Ook de mensen die geen kanker hebben, er zijn tenslotte meerdere ziektes in het leven. Op je voeding letten is namelijk niet altijd makkelijk maar wel nodig om gezond(er) te worden en te blijven.’

 ‘(…) Ik ben overtuigd van de manier hoe Tom zijn strijd aan gaat. Hij is enorm verhelderend in zijn verhaal en het is bijna onmogelijk om er niets uit te halen. Iedereen wordt hier wijzer van.’

 ‘Een boek over taboe. Kanker. Er mag niet over gepraat. Het onderwerp is beladen. Tom haalt deze lading eraf en benadert het onderwerp vanuit een geheel ander perspectief. Vol zelfspot en eerlijke anekdotes geeft hij een verfrissende, humorvolle blik op het onderwerp. Een must-read voor iedereen die direct of indirect met het onderwerp te maken heeft.’