Onderwijsmagazine
Onderwijsmagazine
CSE Topsportacademie onderging dit schooljaar een metamorfose met een naamsverandering, een bijpassende huisstijl en vijf nieuwe kernwaarden die beter weergeven wat de school uniek maakt: het combineren van sport en onderwijs rondom de behoeften van de talenten. Die verbinding komt ook terug in Talent Skills, een doorlopende leerlijn binnen het nieuwe Skills-programma. ZinMag sprak erover met Johan Procee, sportmanager wielrennen*, leercoach en decaan Rudi Kamphuis en leerlingen Paula Spans en Bo Kramer.
‘In 2022 zijn we gestart met de projectgroep Topsport leefstijl. We wilden een CSE-brede aanpak waarbij we talenten ontwikkelen door onderwijs en sport met elkaar te verbinden’, vertelt Johan, voorzitter van de projectgroep.
‘Tot dan toe kregen de leerlingen wel sportondersteuning, deden ze aan krachttraining en zorgden we dat ze bepaalde competenties ontwikkelden, maar de aanpak was vooral sporttechnisch en verschilde bovendien per sport. Daarom hebben we toen gezocht naar identieke, overkoepelende thema’s waarmee we binnen het CSE werken en welke bijbehorende competenties iedere topsporter nodig heeft.’
Het resultaat was het Skills-programma, dat bestaat uit Athletic Skills voor de onderbouw (fysiek sportprogramma), Physical Skills voor de bovenbouw (krachttraining en blessurepreventie) en Talent Skills, dat zich richt op de bredere ontwikkeling van alle talenten.
‘Binnen Talent Skills leiden we onze leerlingen op tot topsporters én tot mooie mensen. We willen ze die vaardigheden, competenties en kennis meegeven die ze beter voorbereidt op de toekomst, zowel op maatschappelijk gebied als in de sport’, verduidelijkt Rudi, die ook lid van de projectgroep is.
Johan: ‘Het voordeel van deze verbinding is dat je zowel in een onderwijssetting als op het sportveld aan een competentie werkt en dat bevordert zowel je studieresultaten als je training op het veld.’
Talent Skills startte schooljaar 2022-2023 in klas 1, dit schooljaar volgde klas 2. De leerlingen krijgen het vak één keer in de week tijdens het mentoruur. Talent Skills bestaat uit zes thema’s die elk leerjaar terugkomen: ‘CSE dna’, ‘Wie ben ik’, ‘Onder de motorkap’, ‘Zelfregulatie’, ‘Prestatiegedrag en mindset’ en ‘Media, communicatie en financiën’.
Bij het Expertisecentrum VO & Topsport ontwikkelen topsporttalentscholen sinds vorig jaar samen lesmaterialen rondom een bepaald thema die CSE Topsportacademie Nederland kan gebruiken voor Talent Skills. Vorig jaar was het thema duale carrière, dit jaar schone sport.
Johan
Rudi
Per thema kunnen de leercoaches/mentoren kiezen uit een aantal opdrachten waarin de vijf kernwaarden – Drive, Play, Skills, Character en Belief – terugkomen. Rudi: ‘Sommige van die opdrachten zijn verplicht, andere, kunnen de leercoaches op hun eigen manier invullen.’
Dit schooljaar stond als eerste het thema ‘CSE dna’ op het programma. ‘We vroegen de leerlingen wat die woorden voor hen inhouden’, legt Rudi uit. Voor wielrenner Bo Kramer uit 2havo betekent het dat hij sport en school kan combineren en dat dit hem helpt in de sport: ‘Want mijn doel is om uiteindelijk topsporter te worden!’
Ook samenwerken is een aspect dat bij dit thema past. Zo moesten de leerlingen bij een bepaalde opdracht middels een bouwwerk ervoor zorgen dat een ei heel bleef als ze het van een verdieping lieten vallen.
‘Iedereen moest daarvoor iets meenemen, maar een aantal was dat vergeten’, vertelt Bo. Zwemtalent Paula Spans uit 2vwo, viel dat ook op: ‘Maar bij ons waren er die extra materialen hadden meegenomen.’
Voor Rudi zijn dat de momenten waarop je het gesprek met elkaar aangaat: ‘Dat je benoemt dat het belangrijk is dat iedereen de afspraken die je samen maakt ook nakomt.’
Alle opdrachten zijn zoveel mogelijk gekoppeld aan de sport. Rudi: ‘Bij het thema “Onder de motorkap” gaat het bijvoorbeeld over de invloed van voeding op sportprestaties. Dat doen we dan samen met het vak biologie. In het eerste jaar doen ze een kookchallenge: ze bereiden thuis een gezonde maaltijd en maken daar een vlog over.
In het tweede jaar maken ze een herstelmaaltijd die ze mee naar school nemen.’ Met deze opdracht is Paula nu bezig: ‘Je leert wat belangrijk is om te eten voor en na het sporten. Ik ontdek dat best wel veel van wat ik nu voor de training eet – zoals mueslirepen – eerst wel energie geeft, maar daarna slecht is voor mijn prestaties.’
Johan: ‘Een ander voorbeeld is een concentratieoefening waarbij het gaat over focus en afleiding. In een kring doen de leerlingen een opdracht die hen uit hun focus haalt. Hoe ga je daarmee om en wat doe je om weer in die focus te komen?
Zo’n zelfde oefening vertalen we naar een sportspecifieke situatie: hierbij spelen twee wielrenners met een tennisracket al fietsend een bal over terwijl de andere leerlingen ze afleiden. Dat triggert hen om die focus vast te houden.’
Zowel Paula als Bo vinden Talent Skills een leuk vak wat ze wel vaker willen hebben. ‘Het is een leuke afwisseling met wat je normaal doet op school, je mag meer zelf doen’, zegt Paula. ‘Ook zie je zo meer van je klasgenoten, wie zij zijn als persoon.’
Bo leert er ook van: ‘Bij de oefeningen waarbij je naar jezelf kijkt en ziet hoe je jezelf kan verbeteren. En dat het sportgericht is, is ook fijn: ik zou bijvoorbeeld wel meer willen weten over gezond eten, met een plan dat op mij is afgestemd.’
Paula
Bo
‘Overigens werken we bewust niet met beoordelingen’, benadrukt Rudi. ‘Waar het omgaat is dat ze iets meekrijgen wat hen verder helpt.’ Bo beaamt dat: ‘Anders doe je het omdat het moet, omdat je een goed cijfer wilt en let je minder op waar je eigenlijk mee bezig bent.’
Waar de eerste twee jaar binnen Talent Skills bedoeld zijn als basis, gericht op bewustwording en persoonsontwikkeling, gaan de leerlingen vanaf het derde jaar – komend schooljaar voor het eerst – meer een individueel traject in.
Rudi: ‘In het onderwijs richten we ons dan meer op loopbaanoriëntatie, binnen “Wie ben ik” op profielkeuze bijvoorbeeld, bij sport wordt het programma sportspecifieker.’
Het plan is om Talent Skills in de bovenbouw meer workshopgericht aan te bieden. Rudi: ‘Daarbij ligt de regie meer bij het talent. Samen met de leercoach en trainer bekijkt de leerling waar op dat moment behoefte aan is. Bijvoorbeeld meer weten over voeding of schone sport, vervolgstudies of sponsoring en contracten.’
En hoe pakken de collega’s het op? Rudi: ‘In het onderwijs zijn de leercoaches erg betrokken. In de sport is het hier en daar nog even zoeken.’ Johan voegt toe: ‘Als trainer heb je een sterke visie op je sport, “zo hoort het te gaan”.
Maar nu zijn er – vooral de eerste twee jaar – competenties waar we niet meer in de sport-, maar in de schoolsetting aan werken: op school krijgen de leerlingen de basis mee van samenwerken, communiceren, voeding, herstel en prestatiegedrag. Als trainer laat je het dus even los, maar vanaf het derde jaar pak je het weer op en bouw je vanuit de sport voort op die basis.’
‘En nog iets: daar waar we voorheen uitsluitend sportspecifieke ouderavonden organiseerden, zijn er nu voor ouders thema-avonden geweest rondom positief coachen en het puberbrein’, besluit Rudi. ‘Daar hebben we nadrukkelijk voor gekozen: ook ouders zijn In het maatwerkprogramma rondom het talent een belangrijke pijler.’
*Johan Procee werkt sinds 1 juni als beleidsadviseur Sport bij de Gemeente Hellendoorn.
