Onderwijsmagazine
Onderwijsmagazine
Greetje Willemsen, docent Nederlands bij Thomas a Kempis College, maakte een portret over haar collega Jan Soeten, docent Engels en Nederlands, die met pensioen gaat. Een bevlogen docent die via een vriend in het onderwijs belandde en graag voorbij zijn vak kijkt. Dat laatste raadt hij zijn collega’s ook aan.
Acht jaar geleden wist de directeur Gerdien Pastink Jan binnen te halen bij het Thomas a Kempis college en zodoende is aan ons de eer om hem uit te zwaaien. Jan vliegt uit. We maken graag en veel grappen over zijn grijze haren en zijn rollatorgerechtigde leeftijd, maar als mens is het iemand om serieus te nemen.
Jan is kwiek, lacht hard, vindt veel en maakt indruk met zijn lengte. Het liefst wilde hij straaljagerpiloot worden, maar dat werd ‘m niet, want hij paste niet een gevechtsvliegtuig.
‘Ik had geen perspectief, was chagrijnig en voerde geen flikker uit op school. Mijn beste vriend ging het onderwijs in en ik dus ook. Voor het eerst kreeg ik plezier in leren. Ik herinner me één docent, van zijn vak snapte ik geen bal, maar hij had aandacht en zette door. Er zijn om iets te betekenen, dat deed mij wel wat.' Zo’n docent is hij zelf ook geworden.
Na wat sprokkelbanen solliciteerde hij in Zwolle naar een functie als docent Nederlands en Engels op de Johan Friso, een Leao. ‘Die eerste jaren waren onvergetelijk. Het lukte me om een band op te bouwen met leerlingen. De vakinhoud was slechts een middel om tot die band te komen. In die tijd woonde ik zowat op school. Een collega schoof eens een briefje onder mijn neus: Thuis heb je ook kinderen waar je iets voor kunt betekenen.
Gelukkig was het onderwijs nog niet zo veeleisend en hectisch en kon ik ’s middags met mijn kinderen om drie uur aan de Agnietenplas liggen. Vaak werkte ik ’s avonds om de volgende dag weer fris te starten. Ik ben altijd een harde werker geweest. Een toets krijgen leerlingen een dag later nagekeken terug.’
Jan volgde een cursus Leerlingbegeleiding en breidde zijn lesgevende taken uit. Vanwege krimp fuseerde zijn school en belandde hij op de Blaloborgh. ‘Alles was nieuw, anders en er was geen eenheid. Dat was het vervelendste onderwijsjaar in mijn loopbaan. Dat ik toen de eindstreep haalde, daarvoor geef ik mezelf een compliment.‘
Hij werd overgeplaatst naar het Carolus Clusius College, waar hij naast Engels al snel Sociale Vaardigheidstraining gaf. ‘Je krijgt er geen uren voor, hoor,’ werd hem gezegd. Dat hoefde ook niet, Jan wist waarin hij investeerde.
Vielen er gaten door ziekte of zwangerschap, dan riepen ze hem erbij. Hij heeft in alle vakken lesgegeven. Een examenklas economie leidde hij naar de eindstreep zonder er ooit les in te hebben gehad. ‘Jullie weten er meer van dan ik,’ zei ik dan en het kwam altijd goed. Een mens kan een hoop.’
Uiteindelijk werd hij teamleider en bleef daarnaast lesgeven. Beide taken vond hij leuk, maar zijn plafond had hij nog niet bereikt. Hij werd beleidsmedewerker en ging vervolgens aan de slag als conrector.
Gaandeweg ging het hem te veel om de financiën. ‘Dan moesten de klassen weer groter,’ legt hij uit, ‘en moest ik goede docenten ontslaan, omdat wij dat jaar ervoor met de centen niet uit waren gekomen.’
Over socialmedia: ‘We geven onze kinderen een mobieltje en ze raken verslaafd als ze daarmee bezig zijn. Ook zie ik dat leerlingen minder gedreven zijn om te gaan werken. Ze hebben toch alles al, als hun telefoon kapot valt of ze zo één, twee, drie hun jas niet kunnen vinden, zeggen ze: ‘Ik krijg toch wel een nieuwe, en verhip, een dag later…’
Hij neem het de kinderen niet kwalijk. Thuis willen ouders het vooral gezellig houden, maar opvoeden is niet alleen maar gezellig. Zonder grenzen worden de kinderen uiteindelijk de baas. Dan komen ze zonder schrift de les in en eisen een papiertje. ‘Ja, dan heb ik wel eens een akkefietje,’ grijnst Jan.
‘De gesprekken die je dan hebt met die gasten, die ga ik missen. Ik houd gewoon van mensen, oud én jong.’ Dat brengt ons op kleinkinderen, die zijn nog niet op komst. ‘Maar, duimpjes omhoog,’ lacht Jan.
Conflicten gaat hij niet uit de weg. Niet alle leerlingen lopen weg met hem weg, maar ze zien hem wel als een goede docent. ‘Dat komt door mijn fanatisme,’ verklaart hij. ‘Ik wil dat mijn leerlingen presteren en kan er niet tegen, als iemand afhaakt. Ik deel veren uit waar het kan, heb een lange adem én kan goed kwaad worden. Mensen mogen het best zien als ik emotioneel word.’
Docenten zou hij op het hart willen drukken om in dit veeleisende leven de tijd nemen om te filosoferen. ‘We vragen ons te weinig af wat we met zijn allen aan het doen zijn. Geniet daarnaast van je baan. Het is een top-job en kijk vooral ook voorbij je vak,’ benadrukt hij.
Greetje Willemsen
Docent Nederland bij Thomas a Kempis College
