Onderwijsmagazine
Onderwijsmagazine
Nederlandse studenten scoren op de arbeidsmarkt super goed op kennis.. Maar als het over maatschappelijk bewustzijn gaat, is het een ander verhaal. ‘Het lijkt alsof we in het ene geïnvesteerd hebben en het andere zijn vergeten’, begint Ivette, docent bij de opleiding Mediaredactie. ‘En dat terwijl Burgerschap al lange tijd een examenonderdeel is.’
Burgerschap wordt op elke school op een andere manier gegeven. Scholen bieden het als vak aan, maar het komt ook voor dat docenten de taak krijgen om het onderdeel te maken van hun lessen. ‘Tijd, geld en capaciteit zijn beperkt, waardoor het in de praktijk een ondergeschoven kindje is’, zegt Fetsje, docent Evenementenorganisatie. ‘Burgerschap bungelt onderaan het rooster. En dat vind ik kwalijk. Studenten hebben er recht op om te weten hoe de wereld werkt.’
Ivette Halkes
Om Burgerschap een boost te geven, organiseerde het ministerie van OCW begin 2019 BurgerschapsLabs. Het initiatief #NOBULLSHIT was de grote winnaar. Stichting CINOP, expert in leren, opleiden en ontwikkelen, werd betrokken om het initiatief verder uit te werken. Wat volgde was een oproep om creatieve ideeën in te sturen. ‘Omdat ik wist dat Ivette het onderdeel Burgerschap – net als ik – belangrijk vindt, vroeg ik haar om samen een mooi plan in te dienen. We waren klaar met de methodes en apps van docenten voor docenten. In plaats daarvan wilden we studenten betrekken.’
Vanuit die gedachte kwamen ze op het idee om docenten en studenten in elkaars schoenen te laten staan. Letterlijk en figuurlijk. ‘Dan volgt er vanzelf een gesprek. Dat begint misschien met een simpele opmerking dat de ander een gat in zijn sok heeft, maar het kan zomaar zijn dat daar een heel verhaal achter schuilt. Door je in elkaar te verdiepen, ga je elkaar beter begrijpen. Empathie vormt het codewoord.’
Fetsje Anema
Het idee werd tijdens een zogenoemde hackaton verder uitgewerkt. Uiteindelijk kwam het als winnaar uit de bus, samen met het initiatief van een mbo-docent van ROC Nijmegen. Hij wilde een film maken over miscommunicatie tussen docenten en studenten. ‘Deze film is inmiddels af. Je ziet een docent die lesstof opdreunt uit een boek, terwijl studenten met heel andere onderwerpen bezig zijn’, zegt Fetsje. ‘Daar moeten we oog voor hebben. Geef je les over de Tweede Kamer, maar volgen studenten op dat moment de Amerikaanse presidentsverkiezingen, dan sluit je waarschijnlijk beter bij hun interesse aan als je het kiesmannensysteem bespreekt.’
Een mbo-opleiding bereidt studenten voor op de arbeidsmarkt. Maar dat niet alleen; het mbo heeft drie kerntaken: studenten opleiden voor een beroep, voor een vervolgopleiding en tot burgers die volwaardig deelnemen aan de maatschappij.
Kennis van de maatschappij is hierbij onmisbaar. Daarom leren studenten bij het onderdeel Burgerschap over thema’s als democratie, politiek, gezondheid, cultuur, duurzaamheid, salaris en de sociale omgang met elkaar.
De film staat sinds kort op de website van stichting CINOP, inclusief de toolkit ‘Ga in mijn schoenen staan’. De toolkit is geschikt voor alle onderwijsprofessionals in het mbo. Ivette: ‘Je beschikt over een duidelijk uitleg en krijgt interessante onderwerpen aangereikt. Ook zit er een lesbrief over het thema empathie bij.’ Je kunt de toolkit gebruiken bij alle schoolvakken en zelfs tijdens teamvergaderingen. ‘Hoe je dit doet, bepaal je zelf. Het oorspronkelijke idee was om de gesprekken te filmen en te delen via social media met de hashtag ‘NOBULLSHIT’. Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om de gesprekken voor jezelf te houden.’
Of Ivette en Fetsje hun doel hebben bereikt? ‘Dat kunnen we pas over een tijdje zeggen. Wel zijn we ervan overtuigd dat de toolkit bijdraagt aan de ontwikkeling van het onderdeel Burgerschap. Docenten kunnen op een praktische manier een veilige omgeving creëren om gesprekken te voeren en naar elkaar te luisteren. Zo maken studenten en docenten kennis met zichzelf, met elkaar en met elkaars wereld. En dat is waar het allemaal om draait.’
