Onderwijsmagazine

Opleiding Vakman Ondernemer: ‘Er gebeuren echt leuke dingen in Zwolle’

Vier jaar geleden een initiatief van de Zwolse8. Nu is het één van de mooie voorbeelden waartoe samenwerking kan leiden. Landstede MBO, Menso Alting Zwolle en Deltion College bieden gezamenlijk de eenjarige niveau 4-opleiding Vakman Ondernemer in de Zwolse bedrijvengebouwen bijHanz en bijBrainz aan. In september ontvingen de eerste 21 studenten hun diploma. ‘Als je ondernemende besturen hebt, kun je mooie dingen doen’, zeggen docenten Keimpe Dokter (Landstede MBO) en Rob Boerma (Deltion College).

 

 

Hoe is deze opleiding ontstaan?
Keimpe: ‘Mbo en hbo, verzameld in de Zwolse8, constateerden dat er behoefte was aan ondernemend beroepsonderwijs niveau 4 in Zwolle. Landstede en Deltion College hebben dat samen opgepakt. Het kwalificatiedossier bestond al, wij hebben er de opleiding omheen gebouwd. Rode draad is het schrijven van een degelijk ondernemersplan, waarin de studenten hun ondernemersgedachte kunnen ordenen.’

Rob: ‘De opleiding is bedoeld voor studenten die al wel vakvaardigheden voor het gewenste beroep bezitten, maar die tools, tips en tricks nodig hebben om een eigen bedrijf te starten en/of op te bouwen. Daar is de intake ook op gericht: ze moeten hun daadwerkelijke plannen pitchen. De opleiding is niet bedoeld als versnelde route naar het hbo. Met het klaarstomen van zo’n 25 tot 40 ondernemers per jaar zijn we een nuttige opleiding voor deze regio.’

Waarom jullie?
Rob: ‘Voor ondernemend onderwijs heb je een bepaald type docent nodig. Je moet zelf op een bepaalde manier ondernemend zijn, weten hoe verdienmodellen in elkaar zitten en tegelijkertijd ook geïnteresseerd zijn in de student en zijn of haar onderneming. We zijn geen vakspecialisten, maar we weten veel op financieel, commercieel en maatschappelijk gebied en waar nodig schakelen we externe deskundigheid in. We weten op een goede manier gedegen lessen op allerlei gebied aan te bieden.’

De mens achter de ondernemer

Keimpe: ‘Je moet een brede interessescoop en je blik naar buiten richten, maatschappelijk betrokken zijn, bijhouden wat er in de wereld gebeurt. Daar betrekken we de studenten persoonlijk bij. Met Prinsjesdag hebben we bijvoorbeeld samen geïnventariseerd wat de gevolgen van het beleid en de begroting zijn voor hen en hun bedrijf. We zijn constant bezig met wat het betekent om als ondernemer aan het werk te gaan. Dat betekent dat we ook aandacht hebben voor de mens achter de ondernemer: hoe vier je succes, hoe ga je met teleurstellingen om, waar ligt je passie, wat zijn daarvan de voordelen, wat zijn daarvan de nadelen. Zo maken we het vak Loopbaan en burgerschap heel persoonlijk. Het is puur maatwerk. En dat moet je wel liggen als docent.’

Waarom bijHanz en bijBrainz?
Keimpe: ‘Het is een opleiding voor ondernemers in de dop. Wij willen hen een ondernemende, inspirerende en motiverende omgeving bieden, waar ze uitgenodigd worden om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. De bedrijfsverzamelgebouwen bijHanz en bijBrainz zijn hiervoor heel geschikt.’

Rob: ‘Hier ontmoeten onderwijs, ondernemers en overheid elkaar. Normaliter zijn we twee dagen per week in bijBrainz en twee dagen in bijHanz, waar we meer klassikaal les kunnen geven. Daar volgen studenten bijvoorbeeld Nederlands en Engels. Maar door de coronamaatregelen zijn we nu alleen drie dagen per week in bijBrainz, de rest gebeurt online. De sfeer is anders dan op een school, ondernemender. Als het van belang is dat een student naar een beurs gaat, dan gaan we gewoon. Op school moet je rekening houden met andere lessen en docenten, zoiets betekent extra gedoe en eigenlijk hebben ze dan liever niet dat je gaat. Hier móet je er juist naar toe bij wijze van spreken. Je benadert de boel andersom.’

Hoe bevalt het werken met z’n tweeën op een onafhankelijke locatie?
Rob: ‘Het gaat prima. Onze directies hebben ons voor deze opleiding gevraagd, dat geeft veel vertrouwen. Deze manier van werken past bij ons en we zijn goed op elkaar ingespeeld. Ik kan op verschillende manieren met mijn werk bezig zijn. Ik wil graag betrokken les geven, soms volgens een vast stramien, maar ik kan ook op zoek naar gerelateerde, ondernemende onderwerpen. Dat vind ik het mooie van het mbo in Zwolle: er is ruimte om interessante, ondernemende dingen op te pakken. We krijgen vaak collega’s op bezoek; de één vindt het geweldig, voor de ander past het minder. Het moet je liggen. We geven ook nog een dag per week les op school, dat vind ik wel belangrijk. Zo blijf je deel uit maken van je team en je  blijft als het ware in contact met je toeleverancier, je toekomstige studenten.’

Keimpe: ‘We hebben dezelfde uitgangspunten. We zijn het niet altijd met elkaar eens, soms moeten we compromissen sluiten, dat maakt het juist interessanter en het kan juist als kracht fungeren. Zo ontwikkel je jezelf ook. We plannen lessen in naar de behoefte van de student. We gaan desgewenst naar beurzen, of bij bedrijven op bezoek. Maar het is niet zo los en vrij als het lijkt. De studenten moeten voldoen aan bepaalde kwalificaties, er zijn tussentijdse evaluaties en de rode draad is het ondernemersplan. Daar ligt een volledig uitgewerkt lesprogramma onder. Studenten nemen hun verantwoordelijkheid, ze weten wat er van hen wordt verwacht.’

Met een glimlach begonnen

Het is een vrij unieke opleiding waarvoor veel aandacht is, intern, extern, regionaal, vanuit de MBO Raad, het bedrijfsleven, de branches; hoe ga je daarmee om?
Keimpe: ‘We zijn één van de tien aanbieders van Vakman Ondernemer in Nederland. Deze opleiding is één van de mooie onderwijsinitiatieven die in deze regio plaatsvinden, uit samenwerking ontstaan. Ik vind dat geweldig. We kunnen laten zien dat er echt leuke dingen gebeuren in Zwolle.’

Rob: ‘Er heerst ondernemersgeest. We zijn dit project in 2019 gezamenlijk gestart met elf studenten en nu staat er een mooie opleiding met voorbeeldfunctie, die nog wel een tijdlang door kan gaan. Men komt hier vanuit het hele land kijken, zelfs uit het buitenland.’

Waren er cultuurverschillen tussen Landstede en Deltion College te overbruggen?
Rob: ‘Natuurlijk zijn er cultuurverschillen. Maar je kunt beter de raakvlakken zoeken. Als je bij een onderwijsorganisatie werkt, moet je iets met studenten hebben. En dat hebben we gewoon.’

Keimpe: ‘We zijn echt met een glimlach aan deze opleiding begonnen en die glimlach hebben we nog steeds. Er zijn niet zoveel van dergelijke samenwerkingen in Nederland. De directies hebben hun nek uitgestoken en er staat nu iets moois waar we trots op kunnen zijn.’

Hoe zien jullie de toekomst?
Rob: ‘We willen kijken naar de mogelijkheden om meer stappen te maken in het economische domein. We zouden een Starterspunt Zwolle kunnen formeren, dat ondernemende activiteiten aanbiedt en ondersteuning aan starters. Een centraal loket waar je moet zijn als je iets wilt ondernemen. En dat alles vanuit Onderwijs, Ondernemers en Overheid. Voor een economisch sterke Regio Zwolle. Zoiets past ook uitstekend bij de visie op ondernemend gedrag, ondernemend in loondienst en ondernemend voor jezelf. Dit zou een prima springplank kunnen zijn voor ondernemende mensen.’

Keimpe: ‘Op het gebied van ondernemendheid is dit best een parel. Je zou het inderdaad kunnen uitbouwen. Die flexibiliteit hebben we in huis. Zo kunnen studenten inmiddels continu instromen en we bieden nu ook een BBL-variant.’

Rob: ‘We willen voortdurend op nieuwe ontwikkelingen inspelen, flexibiliteit is een onlosmakelijk onderdeel van deze opleiding. Zo is er steeds meer sprake van hybride ondernemerschap: mensen zijn in loondienst, maar starten daarnaast een eigen onderneming. Dat vergt een nieuwe visie op onderwijs en ondernemerschap en op je potentiële studenten. Er valt nog zoveel te ontwikkelen en te ondernemen!’