Onderwijsmagazine
Onderwijsmagazine
De aanleiding voor dit verhaal is de afronding van een bijzonder project dat in de afgelopen twee jaar heeft plaatsgevonden in Nederland, Italië, Spanje, Denemarken en Finland. Een uitgebreid onderwijsproject met meerdere lagen, maar twee duidelijke aandachtspunten: internationalisering en excellent onderwijs, vertelt projectcoördinator Sanne van Rooijen.
Als docent Engels en BrainBoost-coach is zij binnen Landstede MBO nauw betrokken bij programma’s voor excellent onderwijs. Een belangrijk onderwerp, dat binnen het mbo meer aandacht verdient, vindt Sanne.
‘Dankzij subsidie van Erasmus+ konden we vanuit Landstede Groep een project opzetten rondom vier excellentieprogramma’s, waarbij uiteindelijke meerdere scholen en landen aan elkaar werden verbonden. Tientallen studenten en docenten hebben meegedaan aan bijeenkomsten, werkbezoeken en bootcamps in verschillende landen, waaronder ook Nederland.’
Docenten konden samen nadenken over toepassingen van excellent onderwijs, terwijl studenten aan hun vaardigheden en persoonlijke leerdoelen werkten, vertelt Sanne. ‘Ook samen hebben ze nagedacht over mogelijkheden van excellentieprogramma’s.
Het reizen, de gesprekken, alle indrukken; zowel de studenten als docenten hebben daar veel van geleerd. Je merkt dat er veel culturele verschillen zijn, ook in het onderwijs. Overal doen ze het weer anders. Maar het belang van excellent onderwijs wordt door iedereen onderkend.’
Sanne van Rooijen, docent Engels, BrainBoost en Reinart Kooistra docent Engels en loopbaancoördinator.
Vanuit Landstede MBO deed ook Reinart Kooistra mee aan het project. Hij is docent Engels en Coördinator Loopbaan & Burgerschap. In Nederland was hij betrokken bij de uitleg over het excellentieprogramma BrainBoost van Landstede MBO, waar hij binnenkort ook als trainer gaat beginnen.
‘Ik vond het interessant om te merken hoe we in Nederland voorop lopen met ons onderwijs. Ook in vergelijking met bijvoorbeeld Denemarken, waarvan we altijd horen hoe ver ze daar zijn met onderwijsinnovatie. Met ons eigen BrainBoost-programma, maar ook UP – dat van ROC Midden Nederland – blijken we in Nederland al veel te doen om uitdaging en verdieping te bieden aan studenten die dat nodig hebben. Misschien wel meer dan we merken of uitspreken.’
Toch blijft er genoeg te wensen over, schetst Reinart. ‘Ik heb opnieuw gezien hoe belangrijk het is dat je studenten niet sec beoordeelt op de output, maar veel meer het proces volgt en hen daarin begeleidt. We weten dat ook allemaal, vanuit de literatuur. Maar toch, als je ziet met welke vondsten en ideeën studenten kunnen komen als je ze meer ruimte geeft en anders coacht, dan sta je toch weer verbaasd.’
Geef meer ruimte aan hoe een student denkt, stel vragen over waar die uit wil komen, volg nauwgezet wat die daarvoor doet en bespreek samen tot welke inzichten dat leidt, vertelt Reinart: ‘Als docenten kunnen we dit stimuleren en studenten motiveren door vaker de verwachting uit te spreken dat zij tot meer in staat zijn.’ Dat vraagt in de beoordeling ook om veel meer maatwerk en coaching, weet hij. ‘Dat is niet altijd in een resultaat of een cijfer uit te drukken. ’
Als voorbeeld noemt hij een project van BrainBoost waarbij studenten organisaties helpen om een probleem op te lossen. ‘Ik heb een groepje begeleid dat de NS adviseerde over het inclusiever maken van het treinvervoer. Onze studenten stelden voor om ook andersoortige snoep in de automaten op de stations te stoppen; meer gericht op andere culturen.
Of door een reis aangenamer te maken door op de ruiten verschillende beelden te projecteren, in plaats van het saaie weidelandschap waar ze nu tegenaan kijken. Allemaal originele vondsten, waar je je voordeel mee kunt doen. Die potentie laten we nu vaak onbenut in het mbo, waar we te gemakkelijk uitgaan van een zesjescultuur.’
Dalinja, student Marketing & Communicatie bij Landstede MBO.
Dat zesje wil Dalinja van Soest in ieder geval niet scoren. De student Marketing & Communicatie (niveau 4) deed twee jaar geleden – aan het begin van het project – mee aan een bootcamp in het Spaanse Malaga, waar ze met studenten uit andere landen meedacht over een campagne voor een hostel.
‘Ik had mijzelf opgegeven voor die reis, net als 55 andere Landstede-studenten. Met vier anderen werd ik geselecteerd, omdat ik aangaf dat ik meer uit mijn comfortzone wilde stappen. Ja, nieuwe mensen leren kennen, minder onzeker zijn in nieuwe situaties. Ik ben twee weken in Spanje geweest en het was geweldig. Nog altijd heb ik contact met de groep studenten. Ook zij merken dat ik een stuk zelfstandiger ben geworden.’
Speciaal voor het hostel werkte Dalinja en haar groepje een videocampagne uit voor social media. ‘In het hostel hingen overal flamingojurken van de eigenares; die verzamelde ze. In alle soorten en maten. Dus daar hebben we prachtige filmpjes van gemaakt. Maar ook video’s over de kamers en andere activiteiten. De campagne is bedoeld om ook buiten het hoogseizoen gasten te trekken.’
’s Ochtends deed ze mee aan dat bedrijfsproject, ’s middags kreeg ze Spaanse les en ’s avonds had ze tijd om naar het strand of het terras te gaan. ‘Het was zeker geen vakantie, maar juist hard werken. Ook door de taal- en cultuurverschillen. Maar dat was heel leerzaam.’ Alles werd bekostigd vanuit het project, vertelt ze. ‘Ook het verblijf – we kregen zelfs zakgeld mee om maaltijden te kopen. Dat was super geregeld.’
Onderwijsmanager Tiina Karvonen.
Dat een internationaal project op allerlei manieren meerwaarde biedt, weet Tiina Karvonen als geen ander. Zij werkt als onderwijsmanager bij OSAO, de grootste school voor beroepsonderwijs in Finland. Ook OSAO deed mee aan de excellentieprogramma’s, en daarvoor aan vele andere vergelijkbare initiatieven.
Daar zijn verschillende partnerschappen uitgerold vertelt ze. ‘Het beroepsleven wordt steeds internationaler en als docent moeten we onze studenten voorbereiden om in internationale omgevingen te werken. Honderden docenten en studenten hebben inmiddels de mogelijkheid gehad om andere landen te bezoeken of internationale gasten te ontvangen.’
Door ook op de eigen school bijeenkomsten te organiseren of virtuele projecten uit te voeren, konden nog veel meer studenten deelnemen aan de programma’s, vertelt ze. ‘Internationalisering in eigen land is erg belangrijk omdat we niet alle studenten naar het buitenland kunnen sturen.’
De studenten leren niet alleen beter Engels spreken en schrijven, maar krijgen een ander perspectief op de wereld, weet Tiina. ‘Door verschillende mensen en hun landen persoonlijk te leren kennen, wordt de wereld kleiner: plotseling krijgt nieuws uit die plaatsen betekenis. Op persoonlijk vlak leren studenten en docenten die hebben deelgenomen aan projecten veel over zichzelf, hun sterke punten en ontwikkelingsgebieden.’
Tot slot nog even terug naar Sanne van Rooijen van Landstede MBO: op welke manier krijgt dit internationale project over excellent onderwijs nog een vervolg? ‘Wat we allemaal geleerd hebben is nu verwerkt in een verslag dat we zullen delen met collega’s.
Voor de studenten die deelnamen is dit een geweldige ervaring geweest en docenten hebben veel handvatten gekregen om weer op een andere manier te coachen en te begeleiden. Dus dat is een belangrijk deel van de oogst.
De internationale stuurgroep is online alweer bij elkaar geweest voor overleg, terwijl het project al is afgelopen. Dat geeft wel aan hóe enthousiast iedereen is over deze manier van samenwerken. Dus dit krijgt – in welke vorm dan ook – ongetwijfeld nog een vervolg.’
